Amerika moet veel meer doen
Bij het tot stand komen van de specifieke bepalingen in het Klimaat Akkoord van Parijs speelde de VS een doorslaggevende rol. Een van de kenmerken van het Akkoord is bijvoorbeeld dat het geen juridische verplichtingen kent voor te nemen maatregelen of voor de af te dragen bijdragen.
De VS heeft in de afgelopen decennia gezorgd voor de grootse hoeveelheid mondiale uitstoot van CO-2. De Amerikanen zijn ook nu nog steeds de grootste energieslurpers van de hele wereld.
We weten inmiddels, nog meer dan tijdens “Parijs” dat de beheersing van het klimaat veel meer inspanning zal gaan vragen dan we al dachten. De urgentie om de daad bij het woord te voegen is enorm. Ondanks dat zien we, niet alleen in Amerika, maar ook nog steeds in Europa, dat woorden nog de boventoon voeren en daden te lang op zich laten wachten.
Toch heeft de beschamende vertoning van de VS om aan te kondigen het Parijse akkoord op te zeggen de mondiale toon van het klimaatdebat verbeterd. China, Europa, California, Frankrijk en veel meer landen geven aan dat ze naar aanleiding van de opstelling van de VS meer zullen gaan doen. En woorden gaan veelal vooraf aan daden. Dus dat is hoopvol. Ook de inspanningen van de mondiale grote uitstoters (ook in potentie) van CO2; China en India geven hoop op een verstandiger energiepolitiek, ondanks dat de CO2-uitstoot daar nog zeker meer dan 10 jaar zal blijven stijgen.
Hoopvol is ook dat de kosten voor het opwekken van duurzame energie razend snel afnemen en dat deze nu concurrerend zijn met de fossiele sector, zeker ook als de maatschappelijke kosten van de CO2-vervuiling mee worden gerekend. De financiële en de fossiele sector in de VS kunnen niet om die ontwikkeling heen, ook al hebben ze in de regering Trump nu zo’n enorme invloed.
In de Environmental Performance Index van Yale University staat de VS op de 26ste plaats (van de 180 landen) als het gaat om de water- en luchtkwaliteit, de biodiversiteit, de landbouwproductie en de inspanningen tegen de klimaatverandering. Als het gaat om de luchtkwaliteit staat Amerika op de 43ste plaats en bij energiebeleid 44ste.
De CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking is aanzienlijk groter dan die van China en India landen die volgens Trump de grootste vervuilers van de wereld zijn.
De regering Trump zal rekening moeten gaan houden met de Amerikaanse vorm van Urgenda. Grote groepen in de VS accepteren niet meer dat Amerika zo slecht scoort op het milieu. Juridische procedures tegen de regering worden door de Trump-administratie dan ook erg gevreesd. Het is een van de redenen waarom het Parijse Akkoord opgezegd gaat worden. Het zal echter waarschijnlijk onvoldoende zijn om de juridische strijd te stoppen.
Dat er veel meer moet worden gedaan, niet alleen door de VS blijkt bijvoorbeeld uit het onderzoek dat Trump aanhaalde bij de presentatie van zijn besluit om “Parijs” en daarmee de hele wereld te schofferen.
Trump noemde het effect van het akkoord van Parijs minimaal door te verwijzen naar een onderzoek van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). “Heel, heel weinig”, zei Trump, terwijl hij zijn duim en wijsvinger naar elkaar bracht om zijn punt duidelijk te maken. Wat zegt het MIT?
In het recente rapport uit 2016 stellen ze dat bij de bestaande klimaatbeloften (inclusief Parijs) de aarde opwarmt met 2,7 tot 3,6 graden tegen het einde van de eeuw.
Bij een ongewijzigd beleid zal dat 3,3 tot 4,7 graden zijn. Het effect van “Parijs” ten opzichte van eerdere mondiale klimaatafspraken is 0,2 graad Celcius.
Uit het MIT-onderzoek blijkt dus dat woorden alleen niet helpen. Ook akkoorden alleen helpen niet. Het gaat om daden. En de opwarming ligt op dit moment nog steeds eerder op de koers van meer dan drie graden dan minder dan 2 of 1,5 graad. Daarom moet er veel meer worden gedaan. Daarom is elke verstoring van het toch al moeizame proces van de energietransitie beschamend. En het besluit van ’s werelds grootste CO-2 kampioen kan zeker als meest bizarre voorbeeld daarvan gezien worden. Daarbij is nieuw leiderschap nodig zoals bijvoorbeeld in Frankrijk bleek in reactie op Trump.
Macron: “Ik ben vastberaden de klimaatverandering aan te pakken. “Het besluit van Trump is ongelukkig, maar sterkt ons in die gedachte”. “Frankrijk wil voorop gaan in de strijd tegen klimaatverandering. “Make our planet great again”
Gelukkig weten we dat er ook in de VS veel meer gebeurt. Een aantal Amerikaanse staten en steden zijn actiever geworden nu er in Washington chaos heerst. Direct nadat Trump had aangekondigd zich uit ‘Parijs’ terug te trekken, lieten de staten New York, Californië en Washington weten dat zij de United States Climate Alliance zouden vormen, een coalitie van staten die zich wel aan het Akkoord van Parijs gaan houden.
Bijna 30 staten hebben zich verplicht om een belangrijk deel van de elektriciteit uit schone energie te winnen. Massachusetts, New Hampshire, Minnesota en New York voeren het beleid om hun uitstoot vóór 2050 met tachtig procent te verminderen.
Californië wil de uitstoot van broeikasgassen in de komende dertien jaar met veertig procent verminderen.
25 steden in de VS hebben maatregelen in voorbereiding om al hun elektriciteit uit schone energie te gaan winnen in de komende decennia.
Hoopvolle ontwikkelingen dus. Maar toch; het moet sneller en er moet meer, om de opwarming binnen de perken te houden. Zelfs als Trump alle voornemens van Obama in stand had gehouden, zou de VS nog altijd niet voldoen aan hun eigen doelstelling om de CO2-uitstoot vóór 2030 te verlagen met minimaal 26 procent ten opzichte van het niveau van 2005.
Kate Larsen, onder Obama werkzaam aan het VS-klimaatbeleid en nu directeur van de onderzoeksgroep Rhodium hierover in NG: “En dat was een tijd waarin de federale regering volledig achter deze doelstellingen stond.” “Ik denk dat we eerlijk moeten zijn over het punt waarop we nu zijn en over het doel dat we willen bereiken, zonder dat we de mensen ontmoedigen,” zegt ze verder. “Het staat buiten kijf dat ons land en de wereld uiteindelijk deze richting op zullen gaan. Maar het zal moeilijk worden om de tijd in te halen die we door het terugdraaien van al deze klimaatmaatregels hebben verloren.”