Investeringen nodig in mensen, technologie en scholing

De transitie van fossiele bronnen naar duurzame bronnen voor het opwekken van energie vraagt om veel investeringen. Niet alleen op financieel en technologisch gebied maar ook in de vorm van arbeid. Om de bestaande klimaatdoelstellingen van het kabinet te kunnen behalen moet er snel geïnvesteerd worden in mensen. In de vorm van scholing, het aantrekken van mensen en in het begeleiden van werk naar werk voor wie zijn functie ziet verdwijnen.

 

De heeft SER een belangrijk advies uitgebracht over de energietransitie. Veel nadruk daarin wordt gelegd op de arbeidsmarkt. Hierin worden aanbevelingen gedaan voor werkgelegenheidskansen en knelpunten op de arbeidsmarkt tijdig aan te pakken.

SER: “Overstappen van fossiele vormen van energie naar nieuwe vormen zoals wind, zon, of geothermie vereist enorme investeringen. Niet alleen in technologie maar vooral ook in mensen. Om de klimaatdoelen van het kabinet te halen moet snel worden geïnvesteerd in scholing, het aantrekken van mensen, en in begeleiding van werk naar werk voor wie zijn functie ziet verdwijnen. De SER doet aanbevelingen om de werkgelegenheidskansen te verzilveren en knelpunten op de arbeidsmarkt tijdig aan te pakken. Het advies is een belangrijke bouwsteen voor het af te sluiten Klimaatakkoord.”

De SER kijkt zowel naar de korte termijn (2020) als naar de lange termijn: 2050. De doelstelling van de regering is om in 2050 95 procent reductie te realiseren op de CO2-uitstoot. De verschuivingen op de arbeidsmarkt zullen door die transitie groot zijn.

SER: “De investeringsimpuls die gemiddeld per jaar over de periode tot 2050 nodig is, is grofweg het dubbele van de huidige jaarlijkse investeringen in de energietransitie.” De SER verwacht een trend met jaarlijks oplopende bedragen. “Dit betekent dat bedrijven, werknemers en arbeidsmarkt- en opleidingsinstituties zich deels al kunnen (en zullen) aanpassen aan de veranderende vraag-aanbodverhoudingen. Door de effecten uit te vergroten, ontstaat een goed beeld van waar aanpassingsprocessen nodig zijn”.

Het rapport meldt: De vraag naar arbeid door producenten van (elektrische) machines en apparaten, bij de gehanteerde aannames, zal per saldo flink toenemen. Dat geldt ook voor dienstverlenende sectoren: architecten/ingenieursbureaus en overige zakelijke dienstverlening. Doordat bedrijven, overheid en consumenten minder te besteden hebben door de extra investeringen in energiebesparing, zonnepanelen, warmtepompen en dergelijke, die nodig zijn voor het realiseren van de energietransitie, zal echter in de groothandel en ICT-sector per saldo de vraag naar arbeid dalen en een deel van de arbeidsplaatsen in die sectoren verloren kunnen gaan. Binnen de bouwsector vinden aanzienlijke verschuivingen plaats die echter nauwelijks in het totaalcijfer tot uitdrukking komen. Deze sector profiteert van de additionele investeringen door de energietransitie (vooral energiebesparing in de gebouwde omgeving), maar de toename in de potentiële vraag naar arbeid wordt volgens deze berekeningen (grotendeels) tenietgedaan doordat huishoudens en bedrijven minder besteden aan andere bouwgerelateerde activiteiten. De verschuiving in het opwekken van energie van conventioneel naar hernieuwbaar levert in het rekenmodel in potentie meer banen op dan dat er verloren gaan (met name door de toenemende elektrificatie, bijvoorbeeld door de opkomst van elektrische auto’s).

“De arbeidsmarktvraagstukken die bij de energietransitie spelen, passen in een breder beeld dat in belangrijke mate samenvalt met structurele trends zoals globalisering, digitalisering en robotisering die de gehele economie raken. Het totaal van al deze in elkaar grijpende ontwikkelingen, met nieuwe ICT-toepassingen in alle domeinen van de samenleving als katalysatoren, versnelt veranderingsprocessen en werkt door in alle sectoren van de economie (ook wel aangeduid als ‘vierde industriële revolutie’).”

Het advies van de SER is een belangrijke bouwsteen voor het nog te sluiten Klimaatakkoord. Er zal zowel een transitie van energiebronnen plaats moeten vinden als een transitie op de arbeidsmarkt om doelen te kunnen behalen.

Lees het hele rapport van de SER hier.